اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی چیست ؟ علایم و نشانه های اختلال دوقطبی چیست ؟ درمان دوقطبی چیست؟ ایا اختلال دوقطبی درمان دارد ؟
احتمالا برای شما هم سوال پیش آمده که اختلال دوقطبی چجور اختلالی است ؟ و باعث میشود فرد چه ویژگی هایی داشته باشد ؟ که در این مقاله سعی کرده ایم شما را با کلیات این اختلال آشنا کنیم ، پس با ما همراه باشید.
اختلال دوقطبی یکی از اختلالات خلقی و عاطفی میباشد که باعث میشود خلق فرد بطور ادواری تغییر کند و فرد بین حالتهای عاطفی شاد و خندان افراطی ، انرژی بسیار زیاد و کاهش نیاز به خواب و افرایش اعتماد بنفس و احساس همه کار توانی به حالت عبوس و نامید و افسرده تغییر حالت دهد و برعکس . یعنی یک طیفی در نظر بگیرید که یک طرف آن افسردگی و طرف طرف دیگر شیدایی یا خوشی و انرژی بیش از حد وجود داشته یا شادی فرد بسیار بیش از حالت طبیعی است . و البته یکی از خصوصیات این افراد نیز تحریک پذیری میباشد .
تشخیص افتراقی
دوقطبی درست است که یکی از انواع اختلالات خلقی است ولی میتواند در تشخیص افتراقی از سایر اختلالات یا حتی از حالت های طبیعی که کمی افراطی تر شده ولی تبدیل به اختلال نشده نیز دشوار باشد بنابر این سنجش این مورد را باید به عهده فرد متخصص یعنی روانشناس یا روانپزشک گذاشت و الکی برچسب اختلال به کسی نزنید . اختلال دوقطبی نسبت به افسردگی از آمار پایین تری برخودار است و حتی ژنتیک نیز در این امر موثر است . ولی حتی میتواند سابقه اختلال دوقطبی نیز در شجره فرد وجود نداشته باشد .
علایم اختلال دوقطبی کدام ها هستند ؟
براساس آخرین آپدیت حاضر کتاب منبع رسمی راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی یعنی DSM-5، دوره‌ی مانیا با علایم سرمستی بیش‌ازحد، کج‌خلقی در بیشتر روزهای هفته یا هر روز به مدت حداقل یک هفته خود را نشان میدهد . و با افزایش غیرعادی فعالیت و انرژی همراه است. که در کنار این سه مورد از موارد زیر نیز باید حضور داشته باشد :
اعتماد بنفس بیش از حد که شامل باورهای غیرمنطقی نسبت به توانایی و قدرت خود
کاهش نیاز به خواب
پرحرفی غیرعادی یا نیاز به صحبت
هجوم افکار
پرت شدن حواس
افزایش هدف‌گذاری، مانند پروژه‌های کاری یا درسی، یا فعالیت‌های بی‌هدف ( که به سر انجام هم نمیرسد )
(بی‌قراری روانی-حرکتی)
شرکت در فعالیت‌هایی که احتمال پیامد منفی آن ها بالاست. مثل خرید بی‌رویه، ، سرمایه‌گذاری بدون فکر
توضیح تکمیلی:
همانطور که از علایم بالا مشخص شد ، این افرا ممکن بصورت تکانشی عمل کرده و پیامد های تصمیات خود را بطور واقعی درک نکنند و باعث آسیب های جدی در بخش های مختلف زندگی ، یعنی در شغل و تحصیل و … برای خود و اطرافیان شوند .
این افراد بسیار سریع صحبت کرده و صحبت هایشان بقدری سریع است که نمیتوانید صحبت های آنها را قطع کنید .و حتی با قطع صحبت آنها ممکن است با خشونت او روبه رو شوید . گفته آنها غالبا بدون انسجام است و مرتبا از این شاخه به آن شاخه میپرند و پراکندگی در گفته های آن ها بسیار است . همچنین بسیار افکار مختلفی و با سرعت از ذهن آنها عبور میکند بقدری که زبان در بیان آن قاصر است .
همچنین آنها احساس همه کار توانی دارند و فکر میکنند از عهده هر کاری بر میایند بدون این که توانایی ها و مهارت های خود را در نظر بگیرند . و مرتبا از این شاخه به آن شاخه میپرند و تند تند شغل عوض میکنند . این افراد در دوره های مانیا تنوع طلب شده وبدون در نظر گرفتن پیامد ها به دنبال تجربیات جدید میباشند . عملا بدون برنامه ریزی کاری را انجام میدهند .
این افراد در دوره های مانیا ادعا میکنند که سرشار از انرژی بوده و میگوبند که نیازی به خواب ندارند و احساس خستگی هم نمیکنند .
این افراد برای درمان نیز اقدام نمیکنند ، چراکه خود را منزه از هرگونه مشکلی میدانند و حتی در صورت اشاره به این موضوع شما را سرزنش نیز میکنند . ولی اطرافیان از رفتار های مشکل ساز وی ممکن است محتمل آسیب هایی شوند و از این موضوع نگران اند.
همچنین باید توجه داشته باشید که علایم و نشانه ها در اثر مصرف مواد یا داروی خاصی رخ نداده باشد . یا توجیه های دیگری مثل توجیه طبی یا پزشکی را نتوان به آن نسبت داد .
انواع اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی در دو نوع : اختلال دوقطبی نوع1 و اختلال دوقطبی نوع 2 معرفی شده است . DSM5-. میباشد که در
که تفاوت آنها در شدت علایم میباشد . که در دوقطبی نوع 1 ، حداقل یک اپیزود مانیا وجود دارد که میتواند افسردگی عمده هم وجود داشته باشد و هم نداشته باشد ( بعضی افراد که به دوقطبی مبتلا شده اند اصلا دوره های افسردگی نداشته اند ) . ولی وجود یک اپیزود مانیا برای تشخیص اختلال دوقطبی نوع 1 ضروری است .
ولی در دوقطبی نوع دو اپیزود مانیا وجود ندارد بلکه اپیزود هیپومانیا وجود دارد بعلاوه حداقل یک اپیزود افسردگی عمده .
معیار های DSM-5 برای اپیزود مانیا :
- اعتماد بنفس بیش از حد یا خودبزرگ بینی
2.کاهش نیاز به خواب
3.پرحرفی غیرعادی یا نیاز به صحبت
4.هجوم افکار
5.حواسپرتی
6.افزایش هدف‌گذاری، مانند پروژه‌های کاری یا درسی، یا فعالیت‌های بی‌هدف یا بی‌قراری روانی-حرکتی
شرکت در فعالیت‌هایی که احتمال پیامد منفی آن ها بالاست. مثل خرید بی‌رویه، ، سرمایه‌گذاری بدون فکر
(7 . حضور علایم سایکوتیک )
حداقل 3 یا 4 تا از علایم بالا باید به مدت یک هفته وجود داشته باشد تا معیار های لازم برای اپیزود مانیا را براورده سازد . همچنین این علایم بقدری شدید است که باعث نابسامانی در عملکرد فرد میشود مانند عملکرد شغلی تحصیلی اجتماعی و… ودر بعضی موارد نیاز به بستری میباشد .
علت این اپیزود مروبط به مصرف مواد یا داروی خاصی نیست .
معیار های DSM-5 برای اپیزود هیپومانیا :
- اعتماد بنفس بیش از حد یا خودبزرگ بینی
2.کاهش نیاز به خواب
3.پرحرفی غیرعادی یا نیاز به صحبت
4.هجوم افکار
5.حواسپرتی
6.افزایش هدف‌گذاری، مانند پروژه‌های کاری یا درسی، یا فعالیت‌های بی‌هدف یا بی‌قراری روانی-حرکتی
شرکت در فعالیت‌هایی که احتمال پیامد منفی آن ها بالاست. مثل خرید بی‌رویه، ، سرمایه‌گذاری بدون فکر
حداقل 3 یا 4 تا از علایم بالا باید به مدت 4 روز وجود داشته باشد تا معیار های لازم برای اپیزود هیپومانیا را براورده سازد . همچنین این علایم بقدری شدید نیست که باعث نابسامانی در عملکرد فرد شود مانند عملکرد شغلی تحصیلی اجتماعی و… ونیاز به بستری نیز نمیباشد .
علت این اپیزود مروبط به مصرف مواد یا داروی خاصی نیست
علت بیماری دوقطبی
دانشمندان زیادی از جمله روانشناسان و روانپزشکان و متخصصان دیگر در این زمینه هنوز در حال تحقیق هستند ولی تا کنون نتوانسته اند علت مستقیم خاصی را برای آن قائل شوند . بلکه علل اختلال دوقطبی را حاصل تعامل چندین علل میدانند که هرکدام میتواند موثر باشد .
ژنتیک : یکی از اصلی ترین علل را میتوان به ژنتیک نسبت داد . هرچقدر این اختلال در سابقه خانوادگی فرد حضور پر رنگ تری داشته باشد احتمال بروز این اختلال نیز بیشتر است . برای همین به زوجینی که قصد ازدواج دارند تصویه میشود ، در صورتی که خانواده های هر دو طرف با این اختلال مواجه اند در ازدواج و فرزند آوری بیشتر احتیاط کنند . چون ژن این اختلال در هردو طرف ممکن است وجود داشته باشد . در صورت اینکه قصد ازدواج با همچین شرایطی را دارید حتما با متخصصان مشورت کنید .
همچنین شواهد نیز حاکی از آن است خانواده هایی که اختلالات روانی در سابقه خانوادگی آنها وجود دارد بیشتر احتمال دارد به این اختلال دچار شوند .
همچنین تصاویر مغزی حاکی از تفاوت هایی در مغز این افراد با افراد سالم است .
درمان دوقطبی
حالا باوجود صحبتی که تاکنون شد ممکن ایئ سوال پیش بیایید که آیا اختلال دوقطبی قابل درمان است ؟
برای پاسخ به این سوال باید گفت بله ، این اختلال قابل کنترل بوده و برای درمان هم از دارو درمانی و هم از رواندرمانی استفاده میشود وهرچه تشخیص و درمان سریع تر شروع شود درمان موفق تر نیز خواهد بود .
برای درمان اختلال دوقطبی هم از درمان های دارویی و هم از رواندرمانی استفاده میشود . برای درمان دارویی این افراد از دارو های تثبیت کننده خلق بیشتر استفاده میشود . همچینین از رواندمانی هم برای خود بیمار و هم برای خانواده بیمار برای بهبود کیفیت زندگی آنها استفاده میشود .
برای مطالعه بیشتر درباره دوقطبی :
مقالاتی برای مطالعه بیشتر :
